Werken met taxonomieën

De Nederlandse Taxonomie (NT) is één van de bouwstenen van SBR die door softwareleveranciers wordt gebruikt. De Nederlandse Taxonomie is gebaseerd op een internationale standaard voor business reporting (Extensible Business Reporting Language - XBRL). Softwareleveranciers zorgen ervoor dat de Nederlandse Taxonomie wordt ingelezen in de software. Vervolgens wordt er een koppeling (ook wel mapping) gemaakt tussen de NT-begrippen en de gegevens zoals deze in de financiële administratie, fiscale software en/of rapportgenerator zijn opgenomen.

Zoekt u als softwareleverancier een taxonomie van een uitvragende partij? In de Documentatie Nederlandse Taxonomie selecteert u gemakkelijk het juiste document.

Uitbreiding NT onder architectuur

Gegevens binnen de NT kennen een generiek of domeinspecifiek karakter. Generieke elementen worden in de regel door meerdere uitvragende partijen (domeinen) gebruikt. Een gegeven als “Contactpersoon” komt in meerdere rapportages terug, maar een gegeven als “Loonheffingsnummer” wordt alleen in het Belastingdienst domein gebruikt. In feite bestaat de NT uit een grote verzameling extensies (de “X” van XBRL). 

Om zoveel mogelijk eenduidige uitvraag te bewerkstelligen worden de taxonomieën ontwikkeld onder een architectuur, de Nederlandse Taxonomie Architectuur (NTA). De NTA bepaalt welke onderdelen van de XBRL standaard op welke wijze voor de Nederlandse situatie worden toegepast. Uitvragende partijen en software- en serviceleveranciers gebruiken de NTA om de NT op de gestandaardiseerde wijze te ontwikkelen en implementeren. De NTA is de basis waaruit wordt gewerkt aan het verbeteren van de kwaliteit en stabiliteit.

Samenhang

Het begrip taxonomie kan soms tot verwarring leiden. We spreken van de Nederlandse Taxonomie. Maar ook van de KVK, BD en OCW taxonomie. Terwijl deze integraal onderdeel zijn van de NT. Bij het ontwikkelen van taxonomieën wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van gegevens, die reeds in de NT aanwezig zijn en die semantisch dezelfde betekenis hebben als een gewenst gegeven in een nieuwe taxonomie. Een dergelijk gegeven kan dan worden hergebruikt. Zo kunnen er dus verwijzingen zijn van de ene taxonomie naar de andere. Zo bevat de SBR taxonomie bijvoorbeeld ISO Landen- en Valutalijsten, die in meerdere taxonomieën worden hergebruikt. 

Elke taxonomie krijgt als identificatie een naam als “NTxx_yyy_zzzzzzzz.versie”. Waarbij xx het versienummer van de taxonomie aangeeft (bijv: NT15 is verslagjaar 2020), yyy het domein waar de taxonomie betrekking op heeft (bijv. KVK), zzzzzzzz de datum is waarop de taxonomie op Digipoort zal worden geimplementeerd en versie de betreffende versie. Bijvoorbeeld: NT15_KVK_20201209.b.

Verschillende versies

Taxonomieën worden in de regel ontwikkeld middels een standaard aanpak. Deze aanpak omvat de ontwikkeling van een alfa, bèta en definitieve versie. Het uitgangspunt is dat de alfaversie zo volledig mogelijk gemodelleerd is naar de informatiebehoefte. 

Bevindingen op de alfa versie worden na beoordeling verwerkt in de bèta versie. Voor de definitieve versie worden alleen bevindingen verwerkt, die geen impact meer hebben op de structuur van de taxonomie en/of tabellen. Wel zijn label aanpassingen nog mogelijk.
Elke versie van een taxonomie wordt op verschillende manieren beschikbaar gesteld aan de markt:

  • sbr-nl.nl: hier is de taxonomie als ZIP-bestand te downloaden inclusief alle bijbehorende documentatie en informatie.    
  • nltaxonomie.nl: hier wordt de taxonomie gepubliceerd, zodat de taxonomie direct beschikbaar is voor bijvoorbeeld softwareontwikkelaars
  • taxonomie-viewer.nl (Yeti): hier wordt de taxonomie op een voor een eindgebruiker leesbare manier gepresenteerd

Alfaversie

De alfa versie van een taxonomie is feitelijk de meest belangrijke versie van de serie. De volledige informatiebehoefte van een uitvragende partij is in de alfaversie verwerkt. Dit stelt marktpartijen in staat om de taxonomie al in vroegtijdig stadium te testen en eventueel hun software erop aan te passen. Van elke versie van een taxonomie is aanvullende documentatie beschikbaar.

Bètaversie

De bètaversie bevat de wijzigingen die zijn gebaseerd op de geconstateerde bevindingen op de alfaversie. Hiermee wordt gerealiseerd dat de taxonomie nog beter aansluit bij een specifieke informatiebehoefte. 

Definitieve versie

De wijzigingen tussen de bèta en definitieve versie blijven in de regel beperkt tot eenvoudige aanpassingen, die de structuur van de taxonomie niet wijzigen. Denk hierbij (bijv.) aan de wijziging van de omschrijving van een label van een concept.

De jaarlijkse releasekalender wordt in overleg met de uitvragende partijen en relevante marktpartijen bepaald. Hierbij wordt uiteraard rekening gehouden met eventuele afhankelijkheden tussen taxonomie versies.

De NT-partijen zijn verplicht om de te publiceren taxonomieën door SBR te laten testen op het gebruik van standaarden, architectuur en inhoudelijke kwaliteit.

Websites met SBR-informatie

Er zijn meerdere websites die (technische) informatie hebben over SBR, de Nederlandse Taxonomie en de Digipoort. Sommige hebben tools die het werken met SBR makkelijker maken. Bekijk een overzicht van deze websites.

Zie ook

Paper Taxonomie denken

Taxonomie denken is een manier om te kijken naar de begrippen die in wetgeving worden gehanteerd en die, wanneer juist gebruikt, kunnen zorgen voor een verminderde last voor de burger en bedrijven door hergebruik van data die al eerder is uitgevraagd. Taxonomie denken bevordert de interoperabiliteit, het effectief delen van informatie en samenwerken. Lees meer in deze paper.